VUUR

Zij werden allen vervuld van de heilige Geest en begonnen in vreemde talen te spreken, naargelang de Geest hun te vertolken gaf. (Handelingen 2)

De confirmatie of het vormsel is de bevestiging van de doop met de heilige Geest; het Pinksterfeest op individueel niveau. De apostel werd van leerling tot verkondiger. Zo ook de dopeling, die in tongen gaat spreken en door eenieder verstaan wordt.

VOLGROEID

Daarmee is het een rite de passage van kind naar volwassenheid. Op een bepaald moment groeit een mens in lichamelijke zin niet meer en wordt hij in staat geacht om ook in geestelijke zin volwassen genoeg te zijn om binnen de gemeenschap verantwoordelijkheid op zich te nemen; vergelijkbaar met een diploma(-uitreiking) in onze seculiere maatschappij. Wat dat betreft is het vormsel, dat ergens tussen het elfde en zestiende levensjaar plaatsvindt, aan de vroege kant. Als je werkelijk wilt dat een kind kan overzien wat de christelijke gemeenschap van haar vraagt, moet je het later doen. Misschien wel nooit.

MAGIE

Of we nu religieus zijn of niet, het wordt steeds moeilijker om een rite de passage te zien als een manier om iemand om te toveren (of te dwingen) tot een verantwoordelijk lid van de samenleving. De maatschappij waarin wij leven is zo complex dat we, willen we gekwalificeerd blijven, ons leven lang moeten blijven groeien. Mijn man grapte altijd dat onze kinderen pas volwassen zouden zijn als ze 25 waren én hun eigen was deden. Nu ze allemaal al ver in de dertig zijn en vier van de vijf zelf al kinderen hebben, worden de eisen bijgesteld.

Toch moeten we misschien vertrouwen hebben. Bij het vormsel wordt er een vuur ontstoken, er waait een wind – de adem van God – die het aanwakkert en de bevlogen mens vliegt uit om zijn verantwoordelijkheden in de wereldgemeenschap op zich te nemen. Op deze manier wordt de heilige Geest tot een helende aanwezigheid voor buitenstaanders in plaats van een benauwende dwang door ingewijden.

ZENDER

Dat was de missie. Dat waren Martien en Bernard. Dat was het misverstand. Want waar de missie ooit vooral zenden was, werd het in de zestiger jaren meer een meer een vorm van ontvangen. Bernard vertelt over zijn ervaringen met de Papoea’s waar hij de volwassenwording van een aantal jongens heeft mogen bijwonen. Hier en daar heeft het iets weg van een pijnlijke ontgroening, maar hij heeft het vooral over het verlaten van de oude gewoontes en het aanleren van de volwassen manier van doen. Er wordt gevast, waarna de jongens opnieuw moeten leren eten, bewegen en lopen.

Dit ziet er zo simpel uit. Mensen konden geloven in een hogere macht die hen precies kon zeggen hoe ze zich moesten gedragen. Daar en toen was het leven zo veel overzichtelijker dan de chaos van vandaag. Maar veel rites zijn niets anders dan pure dwang tot aanpassing en integratie. In de RK-kerk niet anders dan bij de Papoea’s. En wat doet de diplomadwang met ons onderwijs? Of een vrouwenbesnijdenis met ons rechtvaardigheidsgevoel?

De grens tussen kind en volwassene, ontvanger en zender, onverantwoordelijk en verantwoordelijk vervaagt. Zo worden in de documentaire Hors Normes probleemjongeren met succes – nou ja, succesvoller dan de jeugdzorg – ingezet om zwaar autistische leeftijdsgenoten te begeleiden. De film gaat over het probleem dat een verantwoordelijke instantie heeft als blijkt dat er alleen maar risicovolle oplossingen zijn. Waar blijf je dan met je fundamenten?

---

VLUCHT

Vrienden, hard rock, hyper space

Drank, motoren, turbo drive

Alles trok

Aan hem

Uit hem

Van hem

Uit elkaar gereten

Door alle liefde

Ooit hem ontnomen

Afgestompt

Afgedropen

Afgepeigerd

Angst dreef hem de rug

Tegen de muur

Hij draaide zich om …

---

Geldt dit niet voor elk van ons? In de dip van de doop kan een beroep dat er op je gedaan wordt leiden tot ommekeer. En zie! Geen muur, maar een mens die je vraagt om er voor je te zijn. Is dat wat het vormsel geeft?

Een reden om te leven.

---

AANVULLINGEN

Van Inge – 31 januari 2020:

Ben gevormd door bisschop Bluyssen. Herinner me zijn ogen die vriendelijk maar heel doordringend door me heen keken en de stevige druk op mijn voorhoofd waar hij het kruisje zalfde, alsof hij het naar binnen drukte. Ik was verre van volgroeid ? maar heb het heel sterk ervaren als een opdracht die ik kreeg, om zichtbaar te zijn als kind van God.

Van Berna – 3 februari 2020:

Misschien zou het fijn zijn als er vrijwillige vormingsbijeenkomsten zouden zijn voor 18 jarigen, als ze op de drempel staan van volwassenheid. Daar mogen ze lessen ontvangen, die ze willen ontvangen / nodig hebben, zodat ze meer structuur in de chaos mogen ontwaren. Lessen, waardoor ze leren evenwichtig verder te groeien… Lessen, waarin ze ‘gevormd’ worden…

Van Ronald – 8 februari 2020:

Op de kust van het groene strand
Wij baden
Zeeën zo verzot op jou
Zilt water
Omspoelt door golven van satijn
Jij vult mijn lach
Zo wij zullen zijn

Onderweg gaan
geven opnieuw
Zo wonderbaar
De hemel te verstaan
De harten die open zijn
Als levende muziek

Schor en hees verschraalt de wind
Geruisloos
Het water daalt de zee valt droog
Verzand hier
De grens verschuift waar ik verblijf, mij wacht een naam:
Wij zullen zijn

Onderweg gaan
Drijven op lucht en waterdamp
Naar waar de wind nog waait
De geest ons gelukkig prijst
Ons lot te mogen zijn